Trong thời gian trở lại đây với những số liệu mà nhiều nhà kinh tế đã thống kê thì số lượng yêu cầu để nhận được bảo hiểm xã hội một lần của nhiều người lao động đang ngày một tăng cao. Vấn đề này có nhiều lý do nhưng tập trung chủ yếu là người lao động chưa nắm rõ được những quy định của chính sách bảo hiểm xã hội nên còn khá băn khoăn và lo lắng.
Bảo hiểm xã hội một lần được định nghĩa là gì?
Hiện nay cụm từ bảo hiểm xã hội 1 lần được xem là chủ đề nóng đối với nhiều người lao động vậy bảo hiểm xã hội là gì?. Bảo hiểm xã hội được định nghĩa trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 được hiểu như là một phần bù đắp thu nhập dành cho những người gặp khó khăn như ốm đau, bệnh tật, bị tai nạn hay hết tuổi lao động.
Trong đó bảo hiểm xã hội 1 lần là một trong những quyền lợi mà người lao động có thể nhận được khi tham gia bảo hiểm xã hội. Cụ thể là người lao động sau khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc trên một năm nghỉ việc.
Hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và dừng tham gia sau một năm với những trường hợp đặc biệt thì có thể gọi yêu cầu đến cơ quan bảo hiểm xã hội để được giải quyết nhận quyền lợi của bảo hiểm xã hội 1 lần theo quy định của nhà nước.
Điều kiện để có thể hưởng bảo hiểm xã hội một lần là?
Đã có nhiều người lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội trên một năm và thắc mắc rằng liệu mình có được nằm trong danh sách đối tượng để nhận bảo hiểm xã hội 1 lần hay không. Phần tiếp theo của bài viết sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc một cách chi tiết.
Đối tượng đủ điều kiện nhận bảo hiểm xã hội 1 lần
Dựa theo điệu a,b của khoảng 1 điều 8 nghị định 115/2015/NĐ-CP và điều 6 của luật bảo hiểm xã hội Việt Nam số 58/2014/QH13 đã quy định rõ những trường hợp có thể sử dụng bảo hiểm xã hội một lần:
- Những người đã đủ điều kiện hưởng lương hưu mà chưa đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm căn cứ vào khoảng 3 điều 54 của luật bảo hiểm xã hội.
- Những người đã đủ 55 tuổi nhưng chưa đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, áp dụng đối với những lao động nữ hoạt động ở cấp xã phường hay thị trấn.
- Những cư dân Việt Nam ra nước ngoài để định cư.
- Những người đang mắc bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng như ung thư, xơ gan, phong, lao, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác được quy định bởi Bộ Y Tế.
- Công an và những bộ đội khi đã xuất ngũ hoặc thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Những người đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm đã nghỉ việc hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm mà không tiếp tục đóng khi chưa đủ 20 năm.
Những người đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội và thuộc 1 trong những trường hợp nêu trên có thể gửi giấy yêu cầu đến những cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền để lãnh bảo hiểm xã hội 1 lần theo đúng quy định của nhà nước.
Những trường hợp bị từ chối nhận bảo hiểm xã hội 1 lần
Với những người lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và nằm trong những trường hợp nào dưới đây sẽ bị từ chối không được nhận bảo hiểm xã hội một lần:
- Những người lao động đã nghỉ việc nhưng chưa đủ 1 năm.
- Những người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu và đã đóng đủ bảo hiểm xã hội 20 năm thì sẽ không được nhận bảo hiểm xã hội một lần mà sẽ được hưởng lương hưu đúng theo quy định của nhà nước.
- Những người mắt bệnh nhưng không phải là những bệnh hiểm nghèo nguy hiểm đến tính mạng.
- Những người lao động không có chứng minh thư đang định cư tại nước ngoài trừ những trường hợp đã đáp ứng đủ điều kiện được quy định tại khoản 1 điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Chúng tôi đã liệt kê đủ 4 trường hợp sẽ bị từ chối nhận bảo hiểm xã hội một lần, những người nằm trong 4 trường hợp nêu trên khi gửi yêu cầu đến cơ quan bảo hiểm xã hội có thẩm quyền thì sẽ không được giải quyết hồ sơ.
Hồ sơ để có thể hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần
Hồ sơ để có thể nhận tiền hưởng chế độ thanh toán một khoản tiền nhất định với đối tượng là người lao động đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội một lần nhưng không thanh toán hoặc do tài chính không cho phép. Thì người lao động nên chuẩn bị những loại giấy tờ gì để có thể nhận tiền và nên đi tới những đâu?
Trong đó những quy định về hưởng chế độ bảo hiểm một lần đều được quy định tại quyết định bảo hiểm xã hội số 222 vào ngày 25/02/2021 với các điều khoản, cụ thể như sau đối với những loại hồ sơ cần thiết như: Sổ bảo hiểm xã hội và đơn đề nghị để hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần.
Những hồ sơ người dân chuẩn bị về bảo hiểm xã hội 1 lần
Đối với những công dân sinh sống hoặc đang định cư tại nước ngoài thì cần nộp bản sao chứng minh về việc quốc tịch không còn Việt Nam hoặc một bản dịch ngôn ngữ Tiếng Việt đã được mang đi công chứng những loại giấy tờ như:
- Hộ chiếu đã được nơi công dân sinh sống hoặc định cư cấp.
- Thị thực đã được cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài cấp cho phép nhập cảnh về việc định cư ở nước ngoài.
- Giấy xác nhận về việc đã sinh sống hoặc định cư ở nước ngoài có thời hạn trong vòng 5 năm do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Đối với những bệnh mang tính chất nguy hiểm đến tính mạng. Nếu thuộc về những trường hợp đã nêu ở trên thì người dân có thể yêu cầu về bảo hiểm xã hội dạng một lần trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi người dân sinh sống hoặc nộp tại cơ quan có thẩm quyền.
Sau khi người dân đã yêu cầu về chế độ bảo hiểm này thì trong vòng 10 ngày kể từ khi bên nhận đã tiếp nhận được hồ sơ thì cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm trong việc giải quyết và đưa tiền bảo hiểm cho bạn. Tuy nhiên trong một vài trường hợp bị từ chối thì cơ quan cũng sẽ cho người dân một văn bản giải thích rõ về vấn đề này.
Quy trình thủ tục nhận lại tiền bảo hiểm xã hội một lần
Đối với quy trình thực hiện thủ tục thì khá đơn giản người dân chỉ cần thực hiện theo các bước sau để có thể làm một cách chính xác nhất để trong vòng 10 ngày bên cơ quan có thể giải quyết vấn đề bảo hiểm cho người dân.
- Bước 1: Nộp hồ sơ, người dân có thể nộp hồ sơ với nhiều cách thức như là qua những dịch vụ bưu chính viễn thông, nộp trực tiếp tại các cơ quan có thẩm quyền nơi bạn đang sinh sống. Hoặc trong thời đại 4.0, người dân cũng có thể nộp thông qua hình thức online qua Cổng thông tin điện tử BHXH để nhận mã định danh và gửi hồ sơ qua trang website đó.
- Bước 2: Nhận kết quả của những hồ sơ có liên quan ở các hình thức mà người lao động đã đăng ký ở bước 1. Còn tiền trợ cấp thì người lao động có thể nhận trực tiếp tại những cơ quan có thẩm quyền hoặc thông qua dịch vụ bưu chính viễn thông.
Lưu ý nếu như người lao động không thể nhận tiền trợ cấp do quá bận hoặc không thể lên được thì có thể ủy quyền cho người khác với điều kiện thực hiện đúng với những quy định tại ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp theo đúng quy định tại pháp luật.
Cách tính tiền bảo hiểm xã hội một lần nhận được
Căn cứ vào khoảng 4 điều 19 được quy định tại thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH đã quy định về việc trợ cấp bảo hiểm xã hội 1 lần sẽ được chi trả dựa trên thời gian mà người lao động đã đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội và mức bình quân của tiền lương hàng tháng đóng cho Bảo hiểm xã hội.
Công thức để tính mức bảo hiểm xã hội
Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x thời gian người lao động tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x thời gian người lao động tham gia BHXH từ năm 2014). Trong đó: Mbqtl được hiểu là mức bình quân tiền lương .
Những lưu ý về mức bảo hiểm xã hội
Lưu ý rằng với những trường hợp đã đóng đủ 1 năm bảo hiểm xã hội thì mức hưởng sẽ bằng với số tiền đã đóng và mức tối đa sẽ được tính bằng hai tháng mức bình quân tiền lương của người đóng. Thời gian tham gia của Bảo hiểm xã hội khi bị lẻ ví dụ như từ 1 cho đến 6 tháng thì sẽ tính 1/2 năm; từ 7 cho đến 11 tháng sẽ tính một năm.
Bảo hiểm xã hội một lần sẽ không bao gồm các số tiền mà nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trừ những trường hợp người đóng bị bệnh hiểm nghèo.
Tuy nhiên với mức bình quân tiền lương của người lao động Việt Nam hiện nay sẽ phụ thuộc khá nhiều vào việc người lao động có đang đóng bảo hiểm xã hội theo bậc hệ số nhà nước hay hay là theo mức tiền lương của đơn vị sử dụng lao động.
Đối với những người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội theo hệ số nhà nước thì mất tiền bình quân sẽ được tính theo khu vực của nhà nước. Công thức sẽ được tính như sau: Mức bình quân tiền lương nhận được= Tổng số tiền lương một tháng đóng cho BHXH (hệ số x mức lương cơ sở) của T năm cuối trước khi nghỉ việc /(Tx12 tháng).
Kết luận
Bảo hiểm xã hội một lần là quyền quyền lợi của mọi công dân khi tham gia bảo hiểm xã hội. Nhưng làm sao để có thể tối ưu hóa lợi ích mà mình nhận được thì là một vấn đề khác. Mong rằng với bài viết này giúp cho những ai đang có ý định rút BHXH 1 lần sẽ có quyết định đúng đắn.
