Bảo hiểm xã hội là một phần trong các chế độ an sinh của nhà nước và rất được người lao động để tâm. Đối tượng lao động là những người được đóng bảo hiểm lao động theo hai hình thức tự nguyện và bắt buộc và có quyền được hưởng nhiều lợi ích từ những chế độ của nhà nước. Hãy theo dõi bài viết sau đây để có thể tìm hiểu thông tin về các chính sách này nhé.
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là gì? Đây là hình thức bảo vệ người lao động trước những rủi ro trong công việc cũng như giúp họ có những quyền lợi chính đáng, được bảo vệ thân thể khi có những tình huống rủi ro xảy ra trong quá trình làm việc. Những cơ sở cung cấp các bảo hiểm cho người lao động sẽ là Nhà nước đối với công nhân viên chức và những công ty bảo hiểm đối với người làm việc tự do.
Có thể nói, xã hội được xác định là những con người sống chung và có nhiều mối quan hệ liên quan, tương tác xã hội thường xuyên và có chung lãnh thổ không gian chính trị và văn hóa. Chính vì vậy, chế độ bảo hiểm ra đời đã có thể đáp ứng được những nhu cầu thiết thực nhất của những người sống trong một môi trường.
Loại bảo hiểm này có thể được phát sinh do nhà nước hoặc những công ty, các tổ chức bảo hiểm và được khai triển theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. Cụ thể là ở Khoản 1 điều 3, Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ban hành ngày 20/11/2014 , đưa các quy định cụ thể cho người dân thực hiện.
Các chế độ bảo hiểm hiện nay tại Việt Nam
Bảo hiểm xã hội là gì? Các chế độ bảo hiểm hiện nay? Đây là một trong các chính sách an sinh hỗ trợ người lao động cực kỳ tốt trong quá trình làm việc. Nhà nước đảm bảo mọi vấn đề bảo hiểm được diễn ra trên tinh thần pháp lý tốt để người làm việc sẽ được hưởng đúng quyền lợi. Tuỳ thuộc vào mức đóng bảo hiểm, số năm công tác, độ tuổi… mà người đóng bảo hiểm sẽ được nhận các quyền lợi khác nhau.
Những người làm trong các cơ sở công lập thì được hưởng nhiều chế độ thai sản cụ thể như: Điều 30 và Điều 31 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 khi đang đóng bảo hiểm sẽ được nghỉ thai sản sẽ được nghỉ hưởng chế độ lương như bình thường. Trường hợp này các đối tượng lao động nữ sẽ được hưởng 6 tháng nghỉ thai sản.
Các chế độ bảo hiểm sẽ được nhà nước quy định cụ thể, chi tiết nhất để người lao động có thể nắm rõ và tìm thấy các quyền lợi quan trọng của mình. Các chế độ này đã được Điều 4, Luật BHXH năm 2014 quy định cực kỳ rõ ràng và minh bạch.
Đối với cá nhân tham gia BHXH trong khuôn khổ bắt buộc
Hiện nay, việc tham gia bảo hiểm thường được chia ra rất cụ thể và các quyền lợi mà người lao động được hưởng cũng được tính rất rõ ràng. Theo đó, đối với công nhân viên chức có thể hưởng những chế độ cụ thể như sau:
- Chế độ ốm đau
- Chế độ thai sản
- Chế độ tai nạn lao động
- Bệnh nghề nghiệp
- Chế độ hưu trí
- Chế độ tử tuất
Khi người lao động tham gia và thực hiện đóng bảo hiểm là quy định bắt buộc sẽ được giải quyết các chế độ liên quan đến việc ốm đau, thai sản, mất sức, hưu trí, tử tuất, tai nạn lao động, bệnh nghề… khi đáp ứng đủ mọi điều kiện của pháp luật hiện hành nước ta. Các chế độ này sẽ dựa vào mức bảo hiểm mà mọi người đang đóng.
Cá nhân đang tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Những người đang đóng bảo hiểm tự nguyện thì thường sẽ có mức tiền cao hơn những người làm trong môi trường Nhà nước. Các chế độ mà người lao động sẽ được hưởng như sau: Chế độ hưu trí và chế độ tử tuất. Tuy nhiên, chế độ bảo hiểm XH liên quan đến hưu trí mới được bổ sung mới gần đây và được quy định rất cụ thể ở khoản 7, điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
BHXH được xem là một phần bù đắp thu nhập của người lao động khi họ bị giảm việc, mất việc hoặc mất thu nhập, về hưu hoặc chết… Tất cả mức quyền lợi được nhận đều phụ thuộc vào cơ sở đóng vào quỹ BHXH tự nguyện trước đó.
Các loại bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam
Các loại bảo hiểm thường được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 3 Luật BHXH 2014 mà đây là loại hình do nhà nước tổ chức và yêu cầu tất cả người lao động phải tham gia đầy đủ. Các loại bảo hiểm này được quy định cực kỳ rõ ràng và có thể đảm bảo được quyền lợi lớn của người lao động.
Bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế là một trong các loại bảo hiểm giups cho người lao động được đảm bảo các quyền lợi liên quan đến thiệt hại liên quan sức khỏe và bắt buộc đối với các đối tượng được quy định tại điều 12 luật Bảo hiểm Y tế. Theo đó, những người đang lao động và làm việc ở những cơ quan, doanh nghiệp sử dụng lao động Việt Nam đều phải thực hiện đóng quỹ BHYT.
Các khoản tiền này sẽ phụ thuộc và tính dựa trên tỷ lệ tiền lương hàng tháng. Đối với những người lao động tự do, không làm trong doanh nghiệp, lao động nước ngoài mức đóng vào nhiều hơn.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Chế độ này là bắt buộc đối với những người lao động trong các công ty, nhà máy, làm trong các cơ quan nhà nước. Những người làm việc theo hợp đồng lao động, người sử dụng lao động, các cán bộ, công nhân viên chức, viên chức, quân nhân, sĩ quan… đều phải thực hiện loại bảo hiểm này.
Những cơ quan và người sở hữu lao động sẽ thực hiện trách nhiệm đóng bảo hiểm cho bạn. Đây là một yếu tố khác biệt đối với người lao động tự do,không được hưởng nhiều quyền lợi từ việc đóng bảo hiểm. Theo Khoản 2, Điều 17, Nghị định 143/2018/NĐ-CP năm 2022 mới ban hành thì người lao động nước ngoài chính thức được hưởng hưu trí và tử tuất.
Thêm vào đó, những thông tin liên quan đến mức đóng của người lao động nước ngoài vào quỹ bảo hiểm xã hội cũng sẽ có nhiều thay đổi. Trong tình hình dịch bệnh covid diễn ra hết sức phức tạp và nặng nề chính vì vậy từ 1/1/2022 mức đóng BHXH sẽ có nhiều thay đổi.
Dựa vào Nghị định số 58/2020/NĐ-CP, Nghị quyết số 68/NQ-CP và nghị quyết 116/NQ-CP mức đóng BHXH sẽ liên tục có sự khác biệt trong năm 2022. Những thay đổi này nhằm đáp ứng tốt hơn quyền lợi của người lao động và giúp họ yên tâm công tác trong các đơn vị sự nghiệp công lập.
Bảo hiểm tai nạn lao động
Bảo hiểm tai nạn lao động được chính chủ doanh nghiệp và những người thường xuyên sử dụng lao động đóng cho bạn. Loại bảo hiểm này rất quan trọng và bắt buộc với công nhân lao động và nó sẽ chi trả những thiệt hại về người nếu rủi ro xảy ra khi làm việc.
Loại này do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia và mức đóng cũng như việc hoàn tất nộp tiền sẽ do cơ sở sử dụng người lao động chịu trách nhiệm. Các mức nhận được sẽ dựa vào Điều 25 luật và quy định rất cụ thể.
Điều kiện để hưởng bảo hiểm tai nạn được đưa ra cụ thể và người lao động khi gặp các trường hợp liên quan như sau:
- Bị tai nạn ngay tại nơi làm việc và trong khoảng thời gian làm việc.
- Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ khoảng 5% trở lên.
- Người bị tai nạn lao động thuộc đối tượng đã được quy định cụ thể tại Điều 42 Luật Bảo hiểm xã hội nước ta năm 2014.
Những người gặp tai nạn trong quá trình lao động thì có thể được hưởng các mức trợ cấp, hỗ trợ phương tiện trợ giúp sinh hoạt, trợ cấp phục vụ hàng tháng. Bên cạnh đó, nếu chết do tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp, không thể dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi điều trị thương tật, bệnh tật sẽ được nhận nhiều mức trợ cấp.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện tại nước Việt Nam
Bảo hiểm XH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức đóng mà người lao động được lựa chọn mức đóng, phương thức cực phù hợp với mình. Công dân tham gia bảo hiểm thì phải đủ 15 tuổi trở lên. Theo thông tin ở khoản 2, Điều 4, Luật Bảo hiểm XH tự nguyện năm 2014 sẽ có chế độ là hưu trí và tử tuất.
Hiện nay, theo điều khoản 2, Điều 87 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, mức đóng bảo hiểm XH sẽ là 22%. Mức đóng và thu nhập hàng tháng làm căn cứ đóng tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo (1.500.000 đồng/người/tháng) và tối đa bằng 20 lần lương cơ sở nằm trong khoảng 29.800.000 đồng/tháng.
Phương thức đóng bảo hiểm
Một số phương thức tham gia bảo hiểm tự nguyện mà mọi người có thể tham khảo và theo dõi như sau:
- Đóng hàng tháng
- Đóng 03 tháng một lần
- Đóng 06 tháng một lần
- Đóng 12 tháng một lần
- Đóng một lần cho nhiều năm
Những người đã có độ tuổi nghỉ hưu mà thời gian đóng bảo hiểm đang còn thiếu trên 10 năm thì bạn có thể tiếp tục đóng theo các phương thức trên để được hưởng những quyền lợi lớn. Theo quy định ở Điều 3 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, mức lương hưu hàng tháng tính dựa trên việc lương hưu sẽ bằng tỷ lệ hưởng nhân với bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm.
Mức hưởng bảo hiểm
Theo những quy định của khoản 2 Điều 74 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, thì mỗi năm người lao động đóng bảo hiểm tự nguyện, có số năm tương ứng tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Một số mức thưởng liên quan đến mai táng được tính cao gấp 10 lần lương cơ sở đối với những người đóng đủ 60 tháng trở lên hoặc đang hưởng lương hưu.
Kết luận
Bảo hiểm xã hội là một trong các vấn đề cực kỳ quan trọng hỗ trợ người lao động được hưởng những quyền lợi thiết thực nhất khi làm việc. Không chỉ thế, những vấn đề liên quan đến chế độ bảo hiểm này sẽ giúp nhân viên có thể an tâm lao động hiệu quả hơn.
