Thuế thu nhập cá nhân là một trong những nguồn thuế thúc đẩy ngân sách nhà nước cao nhất. Đây được xem là một khoản thu bắt buộc và được pháp luật quy định. Nộp thuế là nghĩa vụ phải thực hiện của một chủ thể nhất định. Nếu bạn chưa hiểu rõ khái niệm này thì bài viết sau đây sẽ giải quyết cho bạn tất tần tật cho bạn nội dung đó.
Thuế thu nhập cá nhân là gì?
Thuế thu nhập cá nhân là một khoản tiền nhất định mà cá nhân thu nhập có nghĩa vụ trích nộp một phần tiền lương hay từ các nguồn thu khác. Theo quy định phần trăm vào ngân sách nhà nước, đây là mức thuế sau khi được giảm trừ.
Thuế đánh vào thu nhập áp dụng vào các cá nhân có thu nhập khá thấp. Do đó, khoản thu này rất công bằng đối với mọi đối tượng trong xã hội, nhằm góp phần làm rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa các tầng lớp xuất hiện trong xã hội.
Đối tượng có nghĩa vụ phải nộp thuế cho cá nhân gồm hai loại: Cá nhân cư trú tại Việt Nam và cá nhân không cư trú tại đây có thu nhập chịu thuế. Cụ thể trình bày như sau:
- Đối với cá nhân cư trú tại Việt Nam: Thu nhập chịu thuế là khoản tiền thu nhập phát sinh cả trong và ngoài Việt Nam.
- Đối với cá nhân không cư trú tại Việt Nam: Thu nhập chịu thuế là được tính theo thu nhập phát sinh tại Việt Nam.
Thu nhập của cá nhân sẽ được miễn thuế khi nào?
Theo quy định đã được đặt ra, một số thu nhập cá nhân sẽ được miễn thuế nhằm đảm bảo nhu cầu sống tốt hơn trong hoàn cảnh. Các trường hợp miễn thuế được nêu rõ như sau:
Miễn thuế thu nhập cá nhân qua chuyển nhượng bất động sản
Với các thu nhập từ việc chuyển nhượng các tài sản thuộc bất động sản như: Nhà ở, công trình đang xây dựng dự kiến sẽ hoàn thành trong tương lai,… Giữa các đối tượng chuyển nhượng sau đây sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp:
- Quan hệ vợ chồng.
- Quan hệ chuyển nhượng giữa cha, mẹ ruột với con ruột hay giữa giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi.
- Quan hệ cha, mẹ chồng với con dâu hay cha, mẹ vợ với con rể.
- Quan hệ ông, bà nội với cháu nội hay ông bà ngoại với cháu ngoại.
- Quan hệ giữa anh, chị, em có cùng dòng máu chuyển nhượng cho nhau.
Chuyển nhượng tài sản gắn liền với cá nhân
Miễn thuế cho thu nhập còn áp dụng với các thu nhập từ việc chuyển nhượng nhà, quyền sử dụng đất và các tài sản gắn với đất của cá nhân. Trường hợp này, người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở hay một quyền sử dụng đất. Cá nhân phải thỏa các điều kiện nêu sau đây:
- Ngay thời điểm chuyển nhượng, cá nhân chỉ có một tài sản duy nhất: Một quyền sở hữu về một căn nhà, một thửa đất.
- Thời gian cá nhân sở hữu tài sản cần chuyển nhượng phải ít nhất 6 tháng.
- Tài sản này phải được chuyển nhượng tất cả.
- Nếu các trường hợp cơ quan thẩm quyền phát hiện các cá nhân có hành vi kê khai sai sẽ không được miễn thuế và sẽ xử lý theo quy định pháp luật đưa ra.
Miễn thuế thu nhập cho trường hợp thừa kế
Đối với cá nhân có khoản thu nhập từ việc thừa kế hay quà tặng là bất động sản: Nhà ở, công trình đang xây dựng dự kiến sẽ hoàn thành trong tương lai,… Giữa các đối tượng chuyển nhượng sau đây sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp:
- Quan hệ vợ chồng.
- Quan hệ chuyển nhượng giữa cha, mẹ ruột với con ruột hay giữa giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi.
- Quan hệ cha, mẹ chồng với con dâu hay cha, mẹ vợ với con rể.
- Quan hệ ông, bà nội với cháu nội hay ông bà ngoại với cháu ngoại.
- Quan hệ giữa anh, chị, em có cùng dòng máu chuyển nhượng cho nhau.
Thu nhập từ nông, lâm nghiệp
Các trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân đối với các hộ gia đình, cá nhân lao động sản xuất trực tiếp từ nông và lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ hải sản chưa qua giai đoạn chế biến hay sơ chế thông thường. Các hộ gia đình và cá nhân đồng thời đáp ứng các điều kiện:
- Có giấy phép sử dụng đất, mặt nước theo đúng quy định pháp luật về việc sản xuất, đánh bắt và tham gia lao động trong nông, lâm nghiệp, nuôi bắt thuỷ sản.
- Đối với nuôi trồng, đánh bắt các thuỷ hải sản phải kèm theo quyền sử dụng các phương tiện đi lại đường thuỷ như tàu, thuyền hay các phương tiện tham gia đánh bắt thuỷ sản khác.
Thu nhập từ học bổng không phải đóng thuế thu nhập
Bao gồm các học bổng được nhận từ nguồn ngân sách nhà nước và học bổng nhận được từ các tổ chức cả trong và ngoài nước (gồm cả sinh hoạt chi phí) theo các chương trình hỗ trợ học tập. Nguồn thu nhập từ học bổng nằm trong chính sách quy định được miễn thuế thu nhập.
Các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân khác
Bên cạnh các khoản thuế thu nhập thường thấy nêu trên. Vẫn còn một số trường hợp miễn thuế đánh vào thu nhập cá nhân từ các thu nhập qua các nội dung được liệt kê dưới đây:
- Thu nhập từ quyền sử dụng đất từ Nhà nước giao đất cho các cá nhân.
- Từ việc chuyển đổi đất nông nghiệp được Nhà nước giao để hoạt động và sản xuất.
- Thu nhập từ tiền lãi được nhận khi gửi các tổ chức tín dụng, từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
- Thu nhập từ lương tăng ca, làm việc ca đêm, làm thêm giờ.
- Lương thu nhập từ nghỉ hưu được bảo hiểm xã hội hay quỹ hưu trí tự nguyện chi trả vào từng tháng.
- Tiền bồi thường theo hợp đồng của bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tai nạn giao thông, tai nạn lao động và một số tiền bồi thường từ các trường hợp khác theo quy định pháp luật.
- Thu nhập từ các quỹ từ thiện được cho phép thành lập và được công nhận. Các tổ chức này hoạt động về mục đích nhân đạo và không hướng đến lợi nhuận.
- Tiền nhận từ các nguồn viện trợ quốc tế cho mục đích từ thiện dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ được phê duyệt bởi các cơ quan nhà nước thẩm quyền.
- Tiền lương và tiền công của thuyền viên. Các cá nhân phải là người Việt Nam làm việc vận tải quốc tế cho các hãng tàu Việt Nam hay nước ngoài.
- Thu nhập của chủ tàu hay cá nhân có quyền sử dụng tàu hay làm việc trên tàu về các hoạt động cung cấp, khai thác về hàng hoá, thuỷ hải sản.
Ai phải có nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân?
Phía trên đã cung cấp cho bạn các thông tin về các đối tượng được miễn thuế thu nhập cá nhân. Vậy còn các đối tượng phải nộp thuế bạn đã biết chưa. Cùng xem các đối tượng nộp thuế được nêu sau đây:
- Đối tượng nộp thuế là cá nhân cư trú và có thu nhập chịu thuế theo quy định của pháp luật cả trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam.
- Cá nhân cư trú là người có mặt tại Việt Nam hơn 6 tháng. Hay có chỗ ở thường xuyên tại đây bao gồm cả nơi thuê và nơi đăng ký cư trú.
Hướng dẫn thuế thu nhập cá nhân cách đơn giản nhất
Cách tính thuế thu nhập khá đơn giản, đối với các cá nhân có nguồn thu từ tiền lương, tiền công. Bạn chỉ cần áp dụng công thức sau đây là có thể tính thuế một cách dễ dàng:
- Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất thu nhập doanh nghiệp
- Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ doanh thu
- Thu nhập chịu thuế = Tổng số tiền thu nhập – Các khoản được miễn thuế
Dựa vào công thức tính thuế đánh vào thu nhập cá nhân đã nêu ra như trên, để tính ra số thuế phải nộp cho nhà nước thì trước tiên bạn phải xác định được tổng thu nhập, sau đó mới thực hiện tính vào các khoản được miễn thuế, thu nhập chịu thuế, tính các khoản giảm trừ và tính thu nhập tính thuế. Cuối cùng là tính số tiền thuế phải nộp.
Khoản giảm trừ áp dùng cho thuế thu nhập?
Các khoản giảm trừ thuế được hiểu là khoản tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế của một cá nhân trước khi xác định thế từ tiền lương và tiền công. Các đối tượng được áp dụng khoản giảm trừ thuế như sau:
Giảm trừ căn cứ vào hoàn cảnh khi tính thuế thu nhập
Giảm trừ gia cảnh là mức tiền trừ vào thu nhập phải chịu thuế trước khi xác định thuế đối với các khoản thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương và tiền công của người nộp thuế. Trường hợp cá nhân cư trú bao gồm cả thu nhập từ kinh doanh, thu nhập từ tiền lương và tiền công thì chỉ được tính giảm trừ một lần vào tổng thu nhập từ ba nguồn trên.
Các khoản tiền đóng cho bảo hiểm và quỹ hưu trí tự nguyện
Đối với trường hợp giảm trừ từ các khoản đóng vào bảo hiểm và quỹ cơ trí tự nguyện. Đối tượng được áp dụng theo điều kiện được giảm trừ thuế đánh vào thu nhập cá nhân như sau:
- Khoản đóng vào bảo hiểm gồm các loại bảo hiểm về y tế, xã hội, thất nghiệp và bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp qua các ngành nghề bắt buộc tham gia bảo hiểm.
- Các khoản đóng vào quỹ hưu trí: Mức đóng vào không tối đa 12 triệu đồng/năm (1 triệu đồng/tháng).
- Đối tượng áp dụng là người nước ngoài định cư ở Việt Nam và người Việt Nam làm việc lại nước ngoài.
- Khoản đóng góp phải trừ vào thu nhập chịu thuế đúng theo từng năm.
Các khoản đóng góp với mục đích hướng tới nhân đạo
Các khoản quyên góp vào mục đích từ thiện, nhân đạo, và khuyến khích học tập được trừ vào thu nhập chịu thuế. Các đối tượng và điều kiện bao gồm: Khoản đóng vào với mục đích nhằm chăm sóc và nuôi dưỡng.
Đối tượng là trẻ em có hoàn cảnh khó khăn và không được nuôi dưỡng, người khuyết tật, người già không nơi nương tựa thuộc diện khó khăn và không thể lao động. Các khoản này sẽ được giảm trừ thuế thu nhập theo quy định mà pháp luật đề ra.
Kết luận
Nội dung trên đã cung cấp cho bạn tất cả các thông tin cần có về khái niệm cho đến các đối tượng miễn giảm thuế của thuế thu nhập cá nhân. Hy vọng các chi tiết đó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn thuế để bảo vệ được quyền lợi của mình một các tốt nhất nhé!
